Kraków 1900

marca 30, 2019

Kraków 1900

Wystawa "Kraków 1900"
Opowieść o Krakowie przełomu XIX i XX wieku
Kamienica Szołayskich przy placu Szczepańskim w Krakowie

NA WYSTAWIE OBRAZÓW
Krótki przewodnik dla mecenasów sztuki, krytyków itd.

Przy oglądaniu obrazów należy mieć zawsze minę krytycznie uśmiechniętą.

Dobre wrażenie robi też szybkie przybliżanie się i oddalanie od obrazu.

Uwagi można czynić następujące:

a) Uwagi, które można zawsze wygłaszać:
» Rysunek nieszczególny; ale koloryt —! «
» Koloryt mierny; ale rysunek ―! «
» Istna symfonia barwna! «
» Zła perspektywa!«
» Oprawa zabija obraz! «
(Ironicznie) : » Nowa sztuka! «
(Z nabożeństwem) : » Nowa sztuka! «
(Z namaszczeniem) : » Sztuka!!! «
Uwaga: Ten ostatni okrzyk można zawsze i wszędzie wydawać, zwłaszcza,

gdy się jest w towarzystwie damskiem.
b) Uwagi w szczególnych wypadkach:
Przed Jackiem Malczewskim mówi się o »poezyi« lub o »sile«.

Przed Matejką nie mówi się już nic.

Przed Wyspiańskim: genialny dziwak.
Uwaga I. Przed obrazami innych malarzy można powtórzyć uwagi pod a).
Uwaga II. Na wystawie obrazów w Krakowie spotykać można często Feliksa Jasieńskiego.

Dobrze jest wówczas, zwłaszcza, gdy się jest w damskiem towarzystwie, zawołać półgłosem:

Idzie Japończyk!
Uwaga III. (wyłącznie dla krytyków).

O młodych malarzach lepiej nic nie mówić, ani też nic nie pisać.

Można się bowiem łatwo pomylić w sądzie i skompromitować.

Najwygodniej pisać krytyki o tych malarzach, którzy już nie żyją.
"Liberum Veto" 1903

Władysław Ślewiński, "Czesząca się"
olej na płótnie
1897

Tylko kobiety nadają się do malowania...

Teodor Axentowicz, "Ruda"

pastel

1899

Teodor Axentowicz, "II Wystawa Towarzystwa Artystów Polskich <Sztuka>"

1898

Teodor Axentowicz w krakowskiej pracowni

po 1900

Leon Wyczółkowski, "Stańczyk (Szopka)"

olej na płótnie
1898

Leon Wyczółkowski, "Japonka"
olej na płótnie
1897

Leon Wyczółkowski, "Widok z Wawelu na kościół śś. Piotra i Pawła"
Akwarela, gwasz na tekturze
1903

Leon Wyczółkowski, "Portret dr. Ludwika Rydygiera z asystentami"
olej na płótnie

1897
Ludwik Rydygier, wybitny chirurg, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego,

rektor Uniwersytetu Lwowskiego, również generał wojska polskiego.

W Krakowie doprowadził do budowy nowoczesnej kliniki chirurgicznej z salami operacyjnymi,

salą wykładową, laboratoriami i ogrodami dla pacjentów.

Rydygier mimo naukowej otwartości był przeciwnikiem

dopuszczenia kobiet do studiów medycznych...

Leon Wyczółkowski, "Portret Lucjana Rydla"

ok. 1900

Leon Wyczółkowski, "Autoportret z Konstantym Laszczką"

ok. 1901

Leon Wyczółkowski, "Studium do obrazu Gra w krokieta"
olej na płótnie
1892

Leon Wyczółkowski, "Portret Ireny Solskiej"
pastel na płótnie

1898

Leon Wyczółkowski w krakowskiej pracowni, ok. 1900

Obrazy tego artysty robią ogromne wrażenie

Statut Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie

Jacek Malczewski, "Portret Leona Wyczółkowskiego"
ok. 1895

"Malczewski nie tyle portretował, ile osądzał swoje modele.
Czynił to nieraz w sposób dotkliwy i na granicy nieprzyzwoitości towarzyskiej"
Kazimierz Wyka, 1969

Jacek Malczewski, "Portret Feliksa Jasieńskiego"
1903

Jacek Malczewski, "Ellenai"

1910

Jacek Malczewski, "Derwid"
1902

Jacek Malczewski, "Nieznana nuta"
olej na płótnie
1902

Jacek Malczewski, "Portret Rudolfa Starzewskiego"
olej na płótnie
1920

Jacek Malczewski, "Autoportret w białym stroju"
1914

Jacek Malczewski w krakowskiej pracowni przy pracy nad obrazem "Błędne koło"
ok. 1895

Olga Boznańska, "Kwiaciarki"
1889

"Obrazy moje (...) są prawdą, są uczciwe, pańskie,
nie ma w nich małostkowości, nie ma maniery, nie ma blagi.
Są ciche i żywe..."
Olga Boznańska, 20 XII 1909

Olga Boznańska, "Dziewczynka z chryzantemami"
olej na tekturze

1894

Olga Boznańska, "Portret Jadwigi z Sanguszków Sapieżyny"
olej na tekturze
1910

Olga Boznańska, "Ze spaceru (Dama w białej sukni)"
olej na płótnie

1889

Ludwik Puget, "Olga Boznańska"

ok. 1910

Olga Boznańska, "Autoportret"
olej na tekturze
1906

"Uważamy Boznańską (...) za największą polską malarkę i jedną z największych malarek Europy.
I nie ma w tym żadnej przesady."
Ignacy Witz, 1970

Utensylia malarskie artystki

Olga Boznańska, "Studium wnętrza pracowni artystki w Krakowie"

1896

"Trzeba kształcić oko, dużo pracować, by pogłębić swoje widzenie i równocześnie wiedzę;

przecież na malarstwo nie ma recepty: artysta musi mieć olbrzymią wiedzę malarską,

by mógł coś zrobić..."

Olga Boznańska

Pracownia Olgi Boznańskiej w Krakowie przy ulicy Wolskiej (dziś Piłsudskiego)

Józef Czajkowski, "Leżąca"
pastel

1917

"Lubię, kiedy kobieta omdlewa w objęciu,
kiedy w lubieżnym zwisa przez ramię przegięciu,
gdy jej oczy zachodzą mgłą, twarz cała blednie
i wargi się wilgotne rozchylą bezwiednie."

Kazimierz Przerwa-Tetmajer <Lubię, kiedy kobieta...>