Modernizm w II RP

Muzeum Narodowe w Krakowie - Gmach Główny

Wystawa czasowa Nowy Początek. Modernizm w II RP

29.07.2022 - 12.02.2023

"Wystawa Nowy Początek. Modernizm w II RP prezentuje dynamikę

i oryginalny charakter modernizmu w Polsce w okresie międzywojennym,

wykorzystując w tym celu zróżnicowane eksponaty: od dzieł sztuki po techniczne wynalazki,

od architektury po projekty tkanin, od mebli po przedmioty codziennego użytku.

(...)

Artyści wraz z wieloma reformatorami innych dziedzin ludzkiego życia,

doświadczając rozpędzającej się nowoczesności,

dochodzili do wniosku, że sztuka powinna wziąć czynny udział

w wielkim dziele naprawy nowoczesnego świata i pomóc stworzyć go na nowo,

ale bez powtarzania błędów przeszłości"

Część wystawy poświęcona nowym formom wyrazu w przedstawieniu ludzkiego ciała

"Ciało modernistycznego Nowego Człowieka

stało się przedmiotem artystycznych obserwacji i stymulacji.

Tradycyjny temat męskiego i kobiecego aktu

ujęty w nowoczesnym języku wizualnym

odsłaniać miał nowe aspekty cielesności,

zaś wizerunki sportowców i ćwiczącej młodzieży

służyły propagowaniu wzorców sprawności fizycznej."

Xawery Dunikowski, "Autoportret (Idę ku słońcu)"
1916-1917

drewno polichromowane

Rowerem przez II RP

Aleksander Jędrzejewski, "Cykliści"

ok. 1935

olej na płótnie

"Cykliści" - fragment obrazu

Jeden z najbardziej znanych aktów dwudziestolecia międzywojennego

Bolesław Cybis, "Toaleta - Czesząca się"

olej na płótnie

1928

Z uwagi na popularność wizerunku czeszącej się dziewczyny,

artysta namalował trzy nieznacznie różniące się wersje obrazu

Na wystawie zaprezentowano obraz z kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie

Obecnie druga wersja obrazu uważana jest za zaginioną,

a kolejną można oglądać w Galerii Sztuki Nowoczesnej w Bydgoszczy

Początki najpopularniejszego sportu na świecie z rozdmuchanym balonem z gumy do żucia :)

Leon Chwistek, "Gra w piłkę nożną"
ok. 1931

akwarela, papier

Uczennice Szkoły Tańca i Rytmiki Janiny Mieczyńskiej

podczas ćwiczeń z instrumentami

ok. 1928

Jak zachować piękność, młodość i zdrowie?

Julia Świtalska, <Mój system piękności i zdrowia>
W książce można przeczytać o tym jak korzystać ze słońca, o kąpielach powietrznych,

o racjonalnym hartowaniu się, o ogólnej gibkości i zwinności i ekwipunku kosmetycznym :)

Janina Konarska-Słonimska, "Narciarstwo"

1931

Sportowa sylwetka w modernizmie

Benedykt Jerzy Dorys, "Strój plażowy. Projekt Domu Mody Bogusław Herse"

1930

Jedna ze zdobyczy techniki modernizmu

Polski motocykl turystyczny Sokół 600 RT

1936

proj. Tadeusz Rudawski

Rozwój techniki i nowoczesne formy transportu

Wojciech Kossak, "Polski Fiat"

1934

Rajd Samochodowy Kobiet na trasie Warszawa - Gdynia - Warszawa

1937

W pogoni za nowoczesnością - fotografia, kinematografia, radio

"Któż chciałby twierdzić, że dopiero dwudziestolecie międzywojenne

odkryło dla polskiego malarstwa kolor?

Miał on u nas zawsze swoje wspaniałe domeny,

sięgał niemal doskonałości w obrazach obu Gierymskich,

Stanisławskiego, Wojtkiewicza, Boznańskiej.

A jednaj w latach dwudziestych naszego wieku

kolor zmienił jak gdyby dotychczasową funkcję:

usamodzielnił się i swoją heroicznie służebną rolę

zamienił na władczo dominującą.

(...) kolor lat dwudziestych zaczyna żyć sam dla siebie,

sam swojej muzyce staje się śpiewnym instrumentem.

Malarstwo przyjmuje go za materiał,

w którym tworzy własną strukturę światła"

Joanna Pollakówna, <Malarstwo Polskie Między Wojnami 1918-1939>

Jan Cybis, "Martwa natura z gołąbkiem (martwa natura z ptakiem)"

1929-1931

olej, płótno

Zofia Stryjeńska, "Mazur" (Z teki: Tańce Polskie)

1929

Zofia Stryjeńska, "Pory roku. Lipiec-sierpień"

1925

tempera, płótno

Stanisław Ignacy Witkiewicz, "Autoportret"

1938

pastel, papier

Tadeusz Makowski, "Dzieci z turoniem"

1929

olej na płótnie

Część wystawy prezentująca osiągnięcia polskiej sztuki dekoracyjnej i wzornictwa

"(...) sztuka stosowana tylko wówczas wejdzie w życie,

gdy wszystkie tajniki rzemiosła zgłębione będą przez artystów,

gdy maszynie zostanie oddane to, co do niej należy,

a rękodziełu pozostawi się to, co mu właściwe,

gdy przemysł zrozumie korzyść zjednoczenia się ze sztuką (...)"

Warchałowski Jerzy, <Polska Sztuka Dekoracyjna>

Fabryka Porcelany i Wyrobów Ceramicznych w Ćmielowie S. A.

Bogdan Wendorf (projekt)

Serwis do kawy w fasonie "Kula"

1932-1934

Fabryka Wyrobów Srebrnych i Platerowanych Józef Fraget

Cukiernica "Królewskie jabłko"

1933

Spółdzielnia Artystów Plastyków "Ład"

Jan Kurzątkowski (projekt)

Krzesło "Piórka"

1935

Szkła stołowe i dekoracyjne

lata 30. XX wieku

Huty Szklane J. Stolle "Niemen" - do 1939 roku najsłynniejsza polska huta szkła użytkowego

Październik 2022